ဘဂၤလားေဒ့ခ်္ႏိုင္ငံ ဖေလာင္းခ်ိပ္(cox's bazar)ၿမိဳ႕ ဇယသုခေက်ာင္း၌
၂၀၁၃ ခု ေမလ ၄ ရက္ေန႔ ညေနပိုင္းအခ်ိန္ေဟာၾကားအပ္ေသာ
သတၱ၀ါမ်ားေသရျခင္းအေၾကာင္း
အပိုင္း (၆)၀ိညာဏ္မွအစဥ္အတိုင္းၾကည့္လွ်င္ ၀ိညာဏ္ နာမ္႐ုပ္ သဠာယတန ဖသ ေ၀ဒနာ တဏွာ ဥပါဒါန္ ကမၼဘ၀ ဇာတိ ဤတရားတို႔
အားလံုးသည္ အိုမႈနာမႈေသမႈ၏အေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည္၊ ၀ိညာဏ္မွေနၿပီးဇာတိထိ အိုရျခင္း၏အေၾကာင္းရင္း နာရျခင္း၏အေၾကာင္း
ရင္း ေသရျခင္း၏အေၾကာင္းရင္းပါ၊ ထိုအိုရနာရေသရျခင္း၏အေၾကာင္းရင္းကိုၾကည့္လွ်င္ သမုဒယသစၥာခ်ည္းထြက္ၿပီး အိုနာေသ
သည္ဒုကၡသစၥာပါ။ ရခိုင္အသံုးရခိုင္စကားႏွင့္ေျပာလွ်င္ ခႏၶာ၌သိတတ္ေသာစိတ္ရွိသည္ ထိုသိတတ္ေသာစိတ္သည္ အိုနာေသ၏အ
ေၾကာင္းရင္းျဖစ္သည္၊ ခႏၶာ၌မွတ္တတ္ေသာစိတ္ရွိသည္ မွတ္တတ္ေသာစိတ္ကို နာမ္ေခၚပါသည္၊ နာမ္သည္လည္း အိုနာေသ၏အ
ေၾကာင္းရင္းျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ဤခႏၶာႀကီးမွာ ဆံပင္အေမြးေျခသည္းလက္သည္းကအစ ကလီစာအားလံုးရေနမႈသည္လည္း
အိုဖို႔နာဖို႔ေသဖို႔အေၾကာင္းပါ၊ မ်က္ေစ့နားႏွာေခါင္းလွ်ာကိုယ္စိတ္တို႔ကိုရေနျခင္းသည္ အိဖို႔နာဖို႔ေသဖို႔အေၾကာင္းပါ၊ ေန႔တိုင္းေန႔တိုင္း
ျမင္ေနရမႈ ၾကားေနရမႈ နံေနရမႈ စာေနရမႈ လုပ္ကိုင္ေနရမႈ စဥ္းစားေနရမႈတို႔သည္ အိုနာေသ၏အေၾကာင္းပါ၊ ျမင္၍ခံစားရမႈ ၾကား၍ခံ
စားရမႈ နံ၍ခံစားရမႈ စားရ၍ခံစားရမႈ လုပ္ကိုင္ရ၍ခံစားရမႈ စဥ္းစား၍ခံစားရမႈေ၀ဒနာတို႔သည္လည္း အိုျခင္းနာျခင္းေသျခင္း၏အ
ေၾကာင္းျဖစ္ပါသည္၊ ခံစားၿပီးလွ်င္ ျမင္လို႔လိုခ်င္မႈ ၾကားလို႔လိုခ်င္မႈ နံလို႔လိုခ်င္မႈ စားရလို႔လိုခ်င္မႈ လုပ္ကိုင္ရလို႔လိုခ်င္မႈ စဥ္းစာလို႔လို
ခ်င္မႈစိတ္မွာျဖစ္လာသည္ ထိုလိုခ်င္မႈတို႔သည္ အိုဖို႔နာဖို႔ေသဖို႔အတြက္အေၾကာင္းျဖစ္သည္၊ လိုခ်င္ၿပီးေနာက္ မရမျဖစ္စိတ္ထဲေျပာင္း
သြားျခင္းကို အစြဲဥပါဒါန္ေခၚပါသည္၊ ျမင္မႈကိုမရမျဖစ္ ၾကားမႈကိုမရမျဖစ္ နံမႈကိုမရမျဖစ္ စားရမႈကိုမရမျဖစ္ လုပ္ကိုင္မႈကိုမရမျဖစ္
စဥ္းစားမႈကိုမရမျဖစ္တို႔သည္ ေသဖို႔အေၾကာင္းဥပါဒါန္ေခၚေသာအစြဲျဖစ္သည္၊ အစြဲရွိသည္ျဖစ္၍ မျမင္ရမျဖစ္လွ်င္ ျမင္ရေအာင္အ
လုပ္လုပ္လာရသည္၊ ျမင္ရေအာင္အလုပ္လုပ္ရျခင္း ၾကားရေအာင္အလုပ္လုပ္ရျခင္း နံရေအာင္အလုပ္လုပ္ရျခင္း စားရေအာင္အ
လုပ္လုပ္ရျခင္း အေနအထိုင္အ၀တ္အစားရေအာင္အလုပ္လုပ္ရျခင္း စဥ္းစားမိေအာင္အလုပ္လုပ္ရျခင္းတို႔သည္ကံပါ၊ ကံသည္
လည္း ေသဖို႔အတြက္ေက်းဇူးျပဳပါသည္ ကမၼဘ၀ပစၥယာ ဇာတိ၊ အလုပ္လုပ္ၿပီးျဖစ္လွ်င္ အလုပ္လုပ္သည့္အတြက္ ရလာေသာအက်ိဳး
ကို ဇာတိ ဥပပတၱိဘ၀ ကံေၾကာင့္ျဖစ္ေသာအက်ိဳး၊ ကံေၾကာင့္ျဖစ္ေသာအက်ိဳးရလာၿပီျဖစ္လွ်င္ ဇာတိေခၚေသာျဖစ္ေပၚမႈလာပါသည္
လုပ္သင့္သေလာက္လုပ္ၿပီး ကိုလိုခ်င္သေလာက္မရလွ်င္လည္း အလုပ္အားေလွ်ာ္စြာရလာျခင္းသည္ ဥပပတၱိဘ၀၊ ဥပပတၱိေခၚေသာ
လုပ္ငန္းအက်ိဳးကိုရၿပီျဖစ္လွ်င္ ထိုလုပ္ငန္းအက်ိဳးသည္ ကုန္ဆံုးမႈမွာလမ္းဆံုးပါသည္၊ ယင္းကိုဇာတိပစၥယာ ဇရာမရဏံ ရပ္ေျပာ႐ြာ
ေျပာေျပာလွ်င္ ေသသည္။
ျမင္စိတ္ၾကားစိတ္ကအစ ေရွ့ကိုဆက္ၿပီး လုပ္ငန္လုပ္၍ရလာသည့္အရာအားလံုး စုေပါင္းၾကည့္လိုက္လွ်င္ ေသဖို႔အေၾကာင္းႏွင့္
အေသသာရွိသည္၊ ပ်က္စီးရန္အေၾကာင္းႏွင့္ ပ်က္စီးျခင္းသာရွိသည္။ တနဂၤေႏြတစ္ရက္ တနလၤာတစ္ရက္ အဂၤါတစ္ရက္ ကိုယ္မေန
မနားရွာေနမႈတို႔သည္ တရားကိုရွာသည္မဟုတ္ဘဲ အေသကိုသာရွာေနၾကသည္ကို ျမတ္စြာဘုရားသည္ ပရိေယသနသုတ္၌ေဟာ
ထားပါသည္၊ အတၱနာ မရဏဓေမၼာ သမာေနာ မရဏဓမၼံေယ၀ ပရိေယသတိ၊ အတၱနာ၊ မိမိကိုယ္၌ကိုက။ မရဏဓေမၼာ သမာေနာ၊
ေသမ်ိဳးခႏၶာသေဘာရွိေနသူျဖစ္ပါလ်က္၊ ကိုယ့္ခႏၶာသည္ေသမ်ိဳး။ မရဏဓမၼံေယ၀၊ ေနာက္အေသတစ္မ်ိဳးကိုသာလွ်င္။ ပရိေယသတိ၊ မ
ရရေအာင္ရွာေန၏။ ေနတိုင္း တနဂၤေႏြတစ္ရက္ကုန္ေအာင္ရွာမႈသည္ အေသကိုရွာေနမႈျဖစ္သည္၊ တနလၤာတစ္ရက္ အဂၤါတစ္ရက္နဲ႔
ရက္ျဖစ္ၿပီးလျဖစ္ လျဖစ္ၿပီးႏွစ္ျဖစ္ ႏွစ္ျဖစ္လွ်င္ဘ၀ကုန္ေအာင္ ေသေအာင္ထိဆက္ၿပီးအေသကိုရွာေနၾကသည္။ ကိုယ္ကဘုရားတ
ရားကိုမနာၾကားရေသာအခါ ငါသည္ အေကာင္းလုပ္သည္မာနတက္ၿပီးလွ်င္လမ္းဆံုးသည္၊ ဘုရားတရားကိုလိုက္ၾကည့္လွ်င္ အ
ေကာင္းလုပ္ျခင္းသည္လည္း အေသကိုရွာေနျခင္းျဖစ္သည္၊ အေသကိုရွာျခင္းကိုသစၥာနည္းႏွင္ေျပာလွ်င္ သမုဒယသစၥာ ေသသည္
က ဒုကၡသစၥပါ။
ေရွ႕ကိုတစ္ခါဆက္ၿပီး အေလာင္းေတာ္ႀကီးသည္ ေသရျခင္းအေၾကာင္းကိုစီးစစ္ပါသည္၊ သိစိတ္၀ိညာဏ္သည္ အေသကိုေက်း
ဇူးျပဳသည္ကိုျမင္ၿပီျဖစ္၍ သိစိတ္၀ိညာဏ္၏ျဖစ္ေၾကာင္းကိုရွာေသာအခါ ျပဳျပင္မႈသခၤါရေၾကာင့္ ၀ိညာဏ္ျဖစ္သည္ကိုျမင္ပါသည္ သခၤါ
ရပစၥယာ ၀ိညာဏံ ဘုရားျဖစ္ေသာအခါေဟာလာပါသည္။ သခၤါရေၾကာင့္သိစိတ္ျဖစ္မိလွ်င္ သိစိတ္ျဖစ္သည္ႏွင့္ေတာက္ေလွ်ာက္ အ
ေသကိုေက်းဇူးျပဳသြားသည္၊ သိစိတ္ကိုျဖစ္ေစတတ္ေသာသခၤါရသည္လည္း အေသကိုေက်းဇူးျပဳသည့္အထဲမွာပါသည္ကို အေလာင္း
ေတာ္ႀကီးျမင္သြားပါသည္။ ျပဳျပင္မႈသခၤါရကို ျမတ္စြာဘုရားကိုယ္တိုင္သိ၍ထုပ္ေသာအခါ ပုညာဘိသခၤါရ အပုညာဘိသခၤါရ အာနဥၨာ
ဘိသခၤါရ ပထမသံုးပါးတစ္အုပ္စုထုပ္ျပသည္၊ ကုသိုလ္လုပ္ငန္းမ်ားသည္ ပုညာဘိသခၤါရျဖစ္သည္၊ ကုသိုလ္လုပ္ငန္း၌ ဒါန သီလ
ဘာ၀နာသည္ ပုညာဘိသခၤါရျဖစ္သည္၊ ပုညာဘိသခၤါရေခၚေသာ ဒါန သီလ ဘာ၀နာ၌ ကာယသခၤါရ ၀စီသခၤါရ စိတၱသခၤါရသံုးမ်ိဳး
သည္ ဒုတိယအုပ္စုျဖစ္လာသည္။ ျမတ္စြာဘုရားေကာက္လိုရင္းက ဒါနႏွင့္သီလသည္ ကာယသခၤါရ၀စီသခၤါရအထဲမွာပါသည္၊ ဒါန
ႏွင့္သီလကို ကိုယ္ႏႈတ္ျဖင့္လုပ္ေသာအလုပ္မ်ိဳးျဖစ္သည္ မည္သူ႔ကိုအလႈေပးလိုက္ ႏႈတ္ျဖင့္ခိုင္းၿပီးေပးလို႔ရပါသည္၊ ဒါနႏွင့္သီလသည္
ကာယသခၤါရ၀စီသခၤါရျဖစ္၍ ကိုယ္ႏႈတ္ျဖင့္လုပ္ေသာေကာင္းမႈမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ဘာ၀နာသည္ စိတၱသခၤါရျဖစ္သည္၊ ဘာ၀နာကို ကိုယ္
ႏႈတ္ျဖင့္လုပ္လို႔မရပါ စိတ္မွာသာပြါးရပါသည္ ေမတၱာပြါးမ်ားမႈ သနားက႐ုနာထားမႈမ်ိဳးတို႔ျဖစ္သည္၊ ႏႈတ္မွသနားေနလို႔မၿပီးပါ စိတ္မွသူ
မ်ားခ်မ္းသာရန္သနားေနမွျဖစ္သည္ ေမတၱာသည္လည္း စိတ္မွတကယ့္အက်ိဳးစီးပြါးလိုလားရန္ေမတၱာထားမွျဖစ္ပါသည္၊ ထို႔ေၾကာင့္
ဘာ၀နာသည္ စိတၱသခၤါရ စိတ္မွာသာပြါးရပါသည္။ ပုညာဘိသခၤါရ၌ ဒါနသီလဘာ၀နာသံုးမ်ိဳးတို႔တြင္ ဒါနႏွင့္သီလသည္ ကာယ
သခၤါရႏွင့္၀စီသခၤါရျဖစ္၍ ကိုယ္ႏႈတ္ျဖင့္လုပ္၍ရပါသည္၊ ဘာ၀နာကို ကိုယ္ႏႈတ္ျဖင့္လုပ္၍မရပါ စိတ္မွာသာလုပ္ရပါသည္။
လုပ္ငန္းတစ္ခုကို ပီပီျပင္ျပင္နားလည္ေအာင္ေျပာရလွ်င္ တခ်ိဳ႕ေဒသမွာ ကိုးပါးသီလကိုေဆာက္တည္ၾကပါသည္၊ ကိုးပါးသီလ၌
ပါဏာတိပါတာမွစၿပီး ဥစၥာသယန မဟာသယနာထိ ရွစ္ပါးသီလႏွင့္အားလံုးတူပါသည္။ ကိုးပါးသီလ၌တစ္ခုထူးျခားသည္က ေမတၱာ
သဟဂေတန ေစတသာ သဗၺပါဏဘူေတသု ဖရိတြာ ၀ိဟရဏံ သမာဒိယာမိ၊ သူ႔ကိုရခိုင္လိုျပန္လွ်င္ ေမတၱာသဟဂေတန၊ ေမတၱာ
ႏွင့္တကြျဖစ္ေသာ။ ေစတသာ၊ စိတ္ျဖင့္။ ေမတၱာစိတ္သည္ ကာယသခၤါရ၀စီသခၤါရမွာမျဖစ္ဘဲ စိတၱသခၤါရမွာသာျဖစ္သည္ကိုႏႈတ္မွ
ေမတၱာသဟဂေတန ေစတသာ သဗၺပါဏဘူေတသု ဖရိတြာ ၀ိဟရဏံ သမာဒိယာမိ ႏႈတ္မွထုတ္ၿပီးသီလေဆာက္တည္လွ်င္လည္း
သူသည္သီလမဟုတ္ပါ ဘာ၀နာျဖစ္ပါသည္၊ ဘာ၀နာသည္ စိတ္မွာျဖစ္ပါသည္ ႏႈတျဖင့္ဆို၍မရပါ။ သို႔ေသာ္လည္း ေလာကႀကီးမွာ
ကိုးပါးသီလကိုေဆာက္တည္ရန္ ေမတၱာသဟဂေတနဆိုလာၾကပါသည္၊ ဆိုပင္ဆိုျငားေသာ္လည္း ႏႈတ္ကဆို၍ေမတၱာဘာ၀နာသီ
လမလံုပါ၊ ဆိုလိုသည္မွာ သီလမဟုတ္ဘာ၀နာျဖစ္ပါသည္၊ ဘာ၀နာသည္ ကိုယ္ႏႈတ္ကိုထိန္းသည္မဟုတ္ပါ စိတ္ကိုထိန္းပါသည္။
သခၤါရသည္ ျပဳလုပ္မႈကိုေျပာပါသည္ ဘာ၀နာကိုစိတ္ျဖင့္ျပဳလုပ္ရပါသည္ ဒါနႏွင့္သီလကို ကိုယ္ႏႈတ္ျဖင့္ျပဳလုပ္ရပါသည္။ ဤအျခင္း
အရာတို႔ကို က်က်နနမသိလွ်င္ သူမ်ားဆိုတိုင္းသူမ်ားလုပ္တိုင္း လိုက္လုပ္ေနၾကပါသည္၊ ကိုယ္မသိလွ်င္ အမ်ားေယာင္လို႔ေယာင္ေန
ျခင္းတို႔သည္ အသက္ႏွစ္ဆယ့္ငါးႏွစ္ အသက္ငါးဆယ္ႏွစ္ရွိပါၿပီ ေသေသခ်ာခ်ာမသိေသ့ေယာင္တံုးပါ၊ အလႉသီလကို က်က်နနမသိ
ေသ့လွ်င္ တရားလုပ္ငန္းကို က်က်နနသိဖို႔အေရးမလြယ္ပါ။ ယင္းေၾကာင့္ ေယာင္မေနပါနဲ႔ ေယာင္ေနျခင္းသည္မတိက်လို႔ မသိလို႔
ေယာင္ေနျခင္းပါ သိေသာသူမွာေယာင္မေနပါ။ ထို႔ေၾကာင့္ ကိုးပါးသီလကိုဆိုေသာ္ျငားလည္း ကိုယ္ႏႈတ္မွာျဖစ္ေသာသီလမဟုတ္ပါ၊
စာသံႏွင့္ေျပာလွ်င္ ကာယသခၤါရ ၀စီသခၤါရကုသိုလ္မဟုတ္ စိတၱသခၤါရကုသိုလ္လို႔နားလည္ပါ။ ယင္းနဲ႔ နံပါတ္ကိုးျဖစ္ေသာ ေမတၱာ
သဟဂေတနသည္ သီလမဟုတ္ ဘာ၀နာလို႔သီးျခားနားလည္ပါ၊ ေမတၱာသဟဂေတန၊ ေမတၱာႏွင့္ယွဥ္ေသာ။ ေစတသာ၊ စိတ္ျဖင့္။
ေမတၱာႏွင့္ယွဥ္ရာ၌ ကိုယ္ႏႈတ္မဟုတ္ပါ စိတ္ႏွင့္ယွဥ္ရပါမယ္။ သဗၺပါဏဘူေတသု၊ အလံုးစံုေသာထြက္သက္၀င္သက္ရွိေသာသတၱ
၀ါတို႔၌ အသက္ရွဴ ေနေသာပုဂၢိဳလ္ကို ပါဏေခၚသည္၊ ထြက္သက္၀င္သက္ရွိေသာသတၱ၀ါကိုေခၚပါသည္၊ ဘဂၤလာမွာ ကုလားစကား
ႏွင့္ေျပာလွ်င္ ျပာဏ္= အသက္ ထြက္သက္၀င္သက္ကိုေျပာျခင္းပါ။ သဗၺပါဏဘူေတသု၊ အလံုးစံုေသာ ထြက္သက္၀င္သက္ရွိေသာ
သတၱ၀ါတို႔၌။ ဖရိတြာ၊ ျဖန္႔ႏွံ၍။ ျဖန္႔ႏွံ၍ဆိုသည္ကေမတၱာ သတၱ၀ါအားလံုးက်န္းမာပါေစ ခ်မ္းသာပါေစစိတ္မွာရွိမွ ႏႈတ္ကိုေရာက္
သည္ လိုရင္းသည္စိတ္ျဖစ္သည္။ စိတ္သည္ဘာ၀နာမွာပါသည္ျဖစ္၍ ကိုးပါးသီလျပည့္ခ်င္လိုလွ်င္ ရွစ္ပါးသီလကိုေဆာက္တည္ၿပီး
ေမတၱာပြါးလွ်င္ကိုးပါးျဖစ္သည္။ ေမတၱာသဟဂေတန ေစတသာ သဗၺပါဏဘူေတသု ဖရိတြာ ၀ိဟရဏံ သမာဒိယာမိမဆိုလွ်င္လည္း
ေမတၱာပြါးလွ်င္ ကိုးပါးျဖစ္ပါသည္၊ ေမတၱာသဟဂေတန ေစတသာဆိုေသာ္လည္း ေမတၱာမပြါးလွ်င္ရွစ္ပါးပါ၊ ေမတၱာပြါးလွ်င္ ကိုးခုန၀ဂၤ
သီလ ေမတၱာမပြါးလွ်င္ ရွစ္ခုအ႒ဂၤသီလလို႔မွတ္ပါ။ တခ်ိဳ႕က ေမတၱာသဟဂေတန ေစတသာ သဗၺပါဏဘူေတသု ဖရတြာ ၀ိဟရဏံ သမာဒိယာမိမဆိုလွ်င္ ကိုးပါးမရထင္တတ္သည္ မဟုတ္ပါ၊ ဘုန္းႀကီးမ်ားေပးဖို႔မတတ္မႈလည္းရွိမယ္ ေပးဖို႔မတတ္လွ်င္လည္း ရွစ္ပါး
သီလကိုယူၿပီး ေမတၱာပြါးလိုက္လွ်င္ ကိုးပါးျဖစ္ပါသည္၊ ပုညာဘိသခၤါရအထဲမွာပါေနေသာအဓိပၸါယ္ကို နားလည္ေအာင္ေျပာျခင္းျဖစ္
ပါသည္။
အပုညာဘိသခၤါရ-အပုညာဘိသခၤါရအဓိပၸါယ္သည္ေကာင္းမႈမဟုတ္ ေကာင္းမႈမဟုတ္လွ်င္မေကာင္းမႈျဖစ္သည္၊'အ'သည္မဟုတ္၊
ပုည ေကာင္းမႈ ေကာင္းမႈမဟုတ္လွ်င္ မေကာင္းမႈအကုသိုလ္ျဖစ္သည္။ ကာယကံအကုသိုလ္ ၀စီကံအကုသိုလ္ မေနာကံအကုသိုလ္
သည္ အပုညာဘိသခၤါရျဖစ္သည္၊ အကုသိုလ္သည္လည္း ခႏၶာမွာျဖစ္ေသာအကုသိုလ္တစ္မ်ိဳး ႏႈတ္မွာျဖစ္ေသာအကုသိုလ္တစ္မ်ိဳး
စိတ္မွာျဖစ္ေသာအကုသိုလ္တစ္မ်ိဳး သံုးမ်ိဳးျပားပါသည္။ သူမ်ားအသက္သတ္မႈ သူမ်ားဥစၥာခိုးမႈ သူမ်ားအိမ္ရာျပစ္မွားမႈတို႔သည္ ခႏၶာမွာ
ျဖစ္ေသာအကုသိုလ္ျဖစ္သည္၊ မုသားေျပာဆိုမႈ ကုန္းတိုက္ေသာစကားကိုေျပာဆိုမႈ ၾကမ္းတမ္းေသာစကားကိုေျပာဆိုမႈ သိမ္ဖ်င္း
ေသာစကားကိုေျပာဆိုမႈတို႔သည္ ႏႈတ္မွာျဖစ္ေသာအကုသိုလ္ျဖစ္သည္၊ သူမ်ားစည္းစိမ္ကိုမတရားလိုခ်င္မႈ သူတပါးကိုပ်က္စီးေစလိုမႈ
အယူမွားမႈတို႔သည္ စိတ္မွာျဖစ္ေသာအကုသိုလ္ျဖစ္သည္၊ ယင္းကာယကံအကုသိုလ္ ၀စီကံအကုသိုလ္ မေနာကံအကုသိုလ္တို႔သည္
အပုညာဘိသခၤါရျဖစ္ပါသည္။
အာနဥၨာဘိသခၤါရ- အာနဥၨာဘိသခၤါရသည္ မတုန္မလႈပ္ေသာ အ႐ူပသမာပတ္ကုသိုလ္ကိုေခၚပါသည္။ ဗုဒၶ၀င္ေခတ္ဦးပိုင္းမွာ ကာဠေဒ၀ိလရေသ့တစ္ပါးရွိခဲ့သည္၊ ဘုရားအေလာင္းေတာ္ႀကီးကိုေမြးဖြားေသာအခါ အိမ္ကိုလာၿပီးၾကည့္ေသာရေသ့ျဖစ္သည္၊ ထို
ကာဠေဒ၀ိလရေသ့ရေနေသာ သီလေကာင္းမႈမ်ိဳးျဖစ္သည္။ ျဗဟၼာႏွစ္ဆယ္၌ ႐ူပျဗဟၼာတစ္ဆယ့္ေျခာက္ခု အ႐ူပျဗဟၼာေလးခု ေပါင္း
လွ်င္ႏွစ္ဆယ္ျဖစ္သည္၊ အ႐ူပကုသိုလ္ေလးခုသည္ ႐ုပ္မရွိဘဲ သက္သက္နာမ္ျဖစ္ေသာဘံုပါ။ ကာဠေဒ၀ိလရေသ့သည္ မိမိခႏၶာ
ကိုယ္ကိုစီးစစ္ေသာအခါ ဤခႏၶာကိုယ္ႀကီးရွိလို႔ သခ်ႋဳင္းကုန္းကိုပို႔ေနရသည္ ဤခႏၶာႀကီးရွိလို႔ မ်က္ရည္က်ေနရသည္၊ ဤခႏၶာႀကီးမရွိ
လွ်င္ သခ်ႋဳင္းကုန္းကိုပို႔စရာ မ်က္ရည္က်ငိုေၾကြးေနစရာမလို ဤသည္ပင္နိဗၺာန္ခ်မ္းသာ ဤလိုဆင္ျခင္သည္။ ဤခႏၶာႀကီးသည္႐ုပ္ပါ
ကာဠေဒ၀ိလရေသ့သည္ ႐ုပ္ကိုမုန္းၿပီး စိတ္နာမ္ခ်ည္းသက္သက္ျဖစ္သြားျခင္းသည္အ႐ူပ၊ နာမ္ကို၀င္စားေသာစိတ္သည္ အ႐ူပသ
မာပတ္ပါ၊ ႐ုပ္ကိုမုန္းၿပီး နာမ္ကိုပြါးစီးေသာသမာပတ္မ်ိဳးကို ကာဠေဒ၀ိလရေသ့ရရွိသြားသည္၊ ေသေသာအခါ အ႐ူပျဗဟၼာဘံုမွာျဖစ္
သည္ကို ၾကားဖူၾကပါလိမ့္မယ္။ အ႐ူပဘံုသည္ ႐ုပ္လံုး၀မရွိဘဲ နာမ္ခ်ည္းသက္သက္ျဖစ္ေသာဘံုျဖစ္သည္၊ နာမ္ခ်ည္းသက္သက္ရ
ေအာင္အားစိုက္ေသာသမာပတ္ကို အ႐ူပသမာပတ္ေခၚပါသည္။ ဤေနရာမွာ အ႐ူပသမာပတ္ကို အာနဥၨာဘိသခၤါရေခၚပါသည္၊ အ
႐ူပျဗဟၼာျဖစ္ေအာင္စီမံေသာကုသိုလ္ကို အာနဥၹာဘိသခၤါရေခၚသည္။ အာနဥၨာဘိသခၤါရကို ကာယသခၤါရ ၀စီစခၤါရ စိတၱသခၤါရသံုးမ်ိဳး
ႏွင့္ခြဲတမ္းခ်လွ်င္ ကာယသခၤါရ၀စီသခၤါရတို႔မွာမရဘဲ စိတၱသခၤါရတစ္မ်ိဳးတည္း၌သာရပါသည္။ ပုညာဘိသခၤါရသည္ ကာယသခၤါရ ၀စီ
သခၤါရ စိတၱသခၤါရသံုးမ်ိဳး၌ျဖစ္သည္၊ အပုညာဘိသခၤါရသည္လည္း ကာယသခၤါရ ၀စီသခၤါရ စိတၱသခၤါရသံုးမ်ိဳး၌ျဖစ္သည္၊ အာနဥၨာဘိ
သခၤါရသည္ စိတၱသခၤါရတစ္မ်ိဳး၌သာရပါသည္။ သခၤါရကို နားလည္လြယ္ေအာင္အားလံုးေပါင္းလိုက္လွ်င္ ပုညာဘိသခၤါရသည္ကု
သိုလ္ အာနဥၹာဘိသခၤါရသည္လည္းကုသိုလ္ပါ၊ ကုသိုလ္၌ လူနတ္ကိုျဖစ္ေစတတ္ေသာကုသိုလ္ႏွင့္ ျဗဟၼာကိုျဖစ္ေစတတ္ေသာကု
သိုလ္တို႔ျဖစ္သည္၊ ကုသိုလ္ကိုေပါင္းတည္းေပါင္းလိုက္လွ်င္ ကုသိုလ္သခၤါရ ကုသိုလ္ခ်ည္းျဖစ္သည္။ အပုညာဘိသခၤါရသည္ အကု
သိုလ္ျဖစ္ပါသည္။ သခၤါရသံုးမ်ိဳးက္ို သေဘာတူရာတူရာေပါင္းလိုက္လွ်င္ ကုသိလ္ႏွင့္အကုသိုလ္ႏွစ္မ်ိဳးသာထြက္ပါသည္၊ ကံႏွင့္ေျပာ
လွ်င္ ကုသိုလ္ကံ အကုသိုလ္ကံႏွစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါသည္။
ပဋိသေႏၶ၀ိညာဏ္စိတ္ ပ၀တၱိ၀ိညာဏ္စိတ္ ျဖစ္ရျခင္းအေၾကာင္းရင္းကို အေလာင္းေတာ္ႀကီးစီးစစ္ေသာအခါ ကံေၾကာင့္ျဖစ္သ
ည္ကိုျမင္သြားပါသည္၊ ကံကိုအားကိုးမိလို႔ အေသမွာက်ေနရသည္ကိုျမင္သြားသည္။ ပုညာဘိသခၤါရ အပုညာဘိသခၤါရ အာနဥၨာဘိ
သခၤါရကို ယခုတရားသင္ေသာအခါ ေစတနာကိုေကာက္ျပထားခဲ့ပါၿပီ၊ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ေစတနာကိုကံလို႔ေဟာပါသည္ ေစတနာ
ကိုကံလို႔ေဟာေသာအခါ ေစတနာကံေၾကာင့္ ၀ိညာဏ္ျဖစ္သည္။ ကုသိုလ္ကံ အကုသိုလ္ကံေၾကာင့္၀ိညာဏ္ျဖစ္လွ်င္ ၀ိညာဏ္မွ
ဆက္ၿပီး ေသေအာင္ထိအက်ိဳးေပးသြားပါသည္၊ ကံသည္တကာတကာမတို႔အတြက္ ခ်မ္းသာကိုမေပးဘဲ အေသကိုအက်ိဳးေပးပါသည္၊
ထို႔ေၾကာင့္ ကံသမားသည္ နိဗၺာန္ကိုမရႏိုင္ပါ။ ရပ္ေျပာ႐ြာေျပာေျပာလွ်င္ အကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ ငရဲတိရစၧာန္ၿပိတၱာအသူရကာယ္ျဖစ္
လွ်င္လည္း ေသေနရပါသည္၊ ကုသိုလ္ကံေၾကာင့္ လူနတ္ျဖစ္လွ်င္လည္း ေသေနရသည္၊ ျဗဟၼာျဖစ္လွ်င္လည္း ေသေနရသည္ သံုး
ဆယ္တစ္ဘံုမွာ ကံကသာေသေနရာသို႔ပို႔ပါသည္၊ ယင္းေၾကာင့္ ကံသည္အေသကိုေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရားကို အေလာင္းေတာ္
ႀကီးျမင္ပါသည္။
ကံသည္အေသကိုေက်းဇူးျပဳတတ္ေသာတရားကို အေလာင္းေတာ္ႀကီးျမင္ေသာအခါ သခၤါရေၾကာင့္ ၀ိညာဏ္ျဖစ္သည္ကိုေဟာ
ၾကားပါသည္၊ သခၤါရေၾကာင့္၀ိညာဏ္ျဖစ္သည္ဆိုရာ၌ ကံေၾကာင့္ပဋိသေႏၶခႏၶာျဖစ္သည္ကိုဆိုလိုပါသည္။ ပဋိသေႏၶေၾကာင့္ နာမ္႐ုပ္
ျဖစ္သည္၊ နာမ္႐ုပ္ေၾကာင့္ မ်က္ေစ့နားႏွာေခါင္းလွ်ာကိုယ္စိတ္ျဖစ္သည္၊ မ်က္ေစ့နားႏွာေခါင္းလွ်ာကိုယ္စိတ္ေၾကာင့္ ျမင္ရမႈၾကားရမႈစ
သည္ျဖစ္သည္၊ ျမင္ရမႈၾကားရမႈစသည္ေၾကာင့္ ခံစားမႈျဖစ္သည္၊ ခံစားမႈေၾကာင့္ လိုခ်င္မႈျဖစ္သည္၊ လိုခ်င္မႈေၾကာင့္ စြဲလမ္းမႈျဖစ္သည္
စြဲလမ္းမႈေၾကာင့္ အလုပ္လုပ္မႈျဖစ္သည္၊အလုပ္သည္ကကံပါ၊ အလုပ္လုပ္သည့္အတြက္ေၾကာင့္ ခႏၶာျဖစ္ရသည္ ခႏၶာျဖစ္ရလွ်င္ေသရ
သည္။ အေလာင္းေတာ္ႀကီသည္ ေရွ႕အယင္က ဤကဲသို႔တရားျဖစ္ေပၚမႈတို႔ကိုမသိခဲ့ မသိျခင္းသည္အ၀ိဇၨာ၊ ယခုသိသည္အခါ ၀ိဇၨာ
ျဖစ္သည္။ ငါသည္ ဤသေဘာတရားတို႔ကို အေသအခ်ာမသိခဲ့၍ ကံကိုခ်ည္းအားကိုေနခဲ့ေသာေၾကာင့္ ေသကိန္းဆိုက္ခဲ့သည္၊ ဘု
ရားျဖစ္၍ျပန္လည္ေဟာျပေသာအခါ အ၀ိဇၨာပစၥယာ သခၤါရာ မသိခဲ့၍ ကံသည္ခ်မ္းသာကိုျဖစ္ေစတတ္ေသာတရားထင္မွတ္ၿပီး ကံကို
အားကိုးသည့္အတြက္ေၾကာင့္ ပဋိသေႏၶခႏၶာျဖစ္ရသည္။ ပဋိသေႏၶစိတ္ေခၚေသာ လူပဋိသေႏၶ နတ္ပဋိသေႏၶ ျဗဟၼာပဋိသေႏၶ ငရဲတိ
ရစၧာန္ၿပိတၱာအသူရကာယ္ပဋိသေႏၶရသည္၊ ပဋိသေႏၶျဖစ္လွ်င္ ခႏၶာျဖစ္ရသည္ ခႏၶာျဖစ္ရလွ်င္ မ်က္ေစ့နားႏွာေခါင္းလွ်ာကိုယ္စိတ္ျဖစ္
ရသည္၊ မ်က္ေစ့နားႏွာေခါင္းလွ်ာကိုယ္စိတ္ျဖစ္ရလွ်င္ ျမင္ရမႈၾကားရမႈတို႔ႏွင့္ၾကံဳရသည္၊ ျမင္ရမႈၾကားရမႈတို႔ႏွင့္ၾကံဳလွ်င္ ခံစားမႈျဖစ္ရ
သည္၊ ခံစားရမႈႏွင့္ၾကံဳလွ်င္ လိုခ်င္မႈျဖစ္ရသည္၊ လိုခ်င္မႈျဖစ္ရလွ်င္ စြဲလမ္းမႈျဖစ္ရသည္၊ စြဲလမ္မႈျဖစ္ရလွ်င္ ျဖစ္ေအာင္လုပ္သည္၊ ျဖစ္
ေအာင္လုပ္လွ်င္ ခႏၶာဘဲျပန္ရသည္ ခႏၶာရလွ်င္ေသရျပန္ပါသည္၊ လံုးလည္လိုက္ၿပီး မသိလွ်င္ ခႏၶာႀကီးသည္ေသကိန္းဆိုက္ၿပီး သက္
သက္ဒုကၡေရာက္ေနမႈကိုျမင္သြားသည္။ ထိုကိုဘုရားျဖစ္ေသာအခါ ေက၀လသ ဒုကၡကၡႏၶသ သမုဒေယာ ေဟာတိေဟာထားပါသည္
သက္သက္ဒုကၡျဖစ္ေနသည္ကိုျမင္ပါသည္။ အားလံုးစုလိုက္လွ်င္ မသိ၍ေသေနရသည္ မသိသည္ကအ၀ိဇၨာ သမုဒယသစၥာ၊ ေသ
သည္ကဒုကၡသစၥပါ။
အဂၤါတစ္ဆယ့္ႏွစ္ပါးတို႔သည္ အ၀ိဇၹာ သခၤါရ ၀ိညာဏ္ နာမ္႐ုပ္ သဠာယတန ဖသ ေ၀ဒနာ တဏွာ ဥပါဒါန္ ကမၼဘ၀ ဇာတိ ဇ
ရာမရဏတစ္ဆယ့္ႏွစ္ပါး၊ ထိုတစ္ဆယ့္ႏွစ္ပါးတို႔တြင္ ဇရာမရဏသည္ အက်ိဳးဒုကၡသစၥာ ဇရာမရဏမွေနေနာက္ျပန္လွည့္ၿပီး ဇာတိ
ကစၿပီးအ၀ိဇၨာထိ တစ္ဆယ့္တစ္ပါးသည္ အေၾကာင္းသမုဒယသစၥာျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ပါဠိကိုစီးၿပီးနားေထာင္ၾကည့္လွ်င္ ပစၥယာ ပစၥယာၾကားပါလိမ့္မယ္၊ အ၀ိဇၨာမွာပစၥာပါသည္ သခၤါရ ၀ိညာဏ္ နာမ္႐ုပ္ သဠာယတန ဖသ ေ၀ဒနာ တဏွာ ဥပါဒါန္ ကမၼဘ၀ ဇာတိ
တို႔မွာပစၥယာပါသည္ ဇရာမရဏမွာပစၥယာမပါ။ အဂၤါတစ္ဆယ့္ႏွစ္ပါးမွာ အေၾကာင္းအဂၤါသည္တစ္ဆယ့္တစ္ခ်က္ အက်ိဳးအဂၤါသည္
တစ္ခ်က္ျဖစ္သည္၊ အေၾကာင္းတစ္ဆယ့္တစ္ခ်က္သည္ ခ်မ္းသာေၾကာင္းမဟုတ္ေသေၾကာင္းျဖစ္သည္၊ အက်ိဳးတစ္ခ်က္သည္ လူနတ္
စည္းစိမ္မဟုတ္ ေသရျခင္းျဖစ္သည္ ေသေၾကာင္းႏွင့္ေသက်ိဳးဘဲရွိသည္။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကိုအားလံုးေပါင္းလိုက္ေသာအခါ သမုဒယ ဒု
ကၡ၊ သမုဒယ ဒုကၡႏွစ္ခုထြက္သည္၊ ဇာတိမွေနၿပီးအ၀ိဇၨာထိသည္ သမုဒယ၊ ဇရာမရဏသည္ ဒုကၡ၊ ခြဲလိုက္ေသာအခါ သမုဒယသစၥာ
ႏွင့္ဒုကၡသစၥာႏွစ္ပါးထြက္လာပါသည္ သစၥာသည္ အားလံုးေလးပါးရွိပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ လူနတ္ျဗဟၼာျဖစ္ေနသည္ ငရဲတိရစၧာန္ၿပိတၱ
ာအသူရကာယ္ျဖစ္ေနသည္တို႔သည္ ဒုကၡေရာက္ေနျခင္းျဖစ္သည္၊ ဒုကၡေရာက္ရျခင္းအေၾကာင္းသည္ ဒုကၡေရာက္ေအာင္လုပ္ေသာ
ေၾကာင့္ ဒုကၡေရာက္ေနရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
ဇာတိမွေနၿပီးအ၀ိဇၨာထိသည္ ဒုကၡေရာက္ေအာင္လုပ္ေနမႈတို႔ျဖစ္သည္၊ ဒုကၡေရာက္ေအာင္လုပ္ေနသည္ကို သူငါမသိၾကပါ ကံ
ကိုအားကိုေနသည္ ဤကံသည္ ဒုကၡကိုျဖစ္ေစတတ္ေသာအေၾကာင္းကို ယခုထိမသိေသ့ပါ၊ ယခုကိုယ့္ကိုေမးၾကည့္ပါ ကိုယ့္ကိုျပန္
ေမးၾကည့္လွ်င္ ကံေကာင္းမွခ်မ္းသာမယ္ ထိုအဓိပၸါယ္ထြက္လာပါလိမ့္မယ္၊ လြန္ခဲ့ေသာဘ၀၌ ကုသိုလ္ကံေကာင္း၍ ယခုဘ၀၌လူ
ျဖစ္ေနသည္ ကုသိုလ္ကံေကာင္း၍နတ္ျဖစ္ေနသည္ ကုသိုလ္ကံေကာင္း၍ျဗဟၼာျဖစ္ေနသည္၊ ဤကဲသို႔ျဖစ္ေနျခင္းသည္ ခ်မ္းသာေန
သည္အေျဖထြက္ပါလိမ့္မယ္ ယင္းသည္ မသိမႈအ၀ိဇၨာပါ။ ထိုဘ၀မွကုသိုလ္ကံကို ခ်မ္းသာေၾကာင့္သိေနၿပီး ယခုဘ၀၌ လူနတ္ျဗဟၼာ
ခႏၶာရေနျခင္းကို ခ်မ္းသာက်ိဳးကိုရေနသည့္ထင္မွတ္ေနျခင္းသည္ ေသေၾကင္းႏွင့္ေသက်ိဳးကိုရေနသည္ကိုမသိ၍ျဖစ္ပါသည္၊ မသိျခင္း ၏အေၾကာင္းရင္းသည္ ဘုရားတရားကိုမနာရျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါသည္။ ဘုရားတရားကိုနာေသာအခါ ေသေၾကာင္းႏွင့္ေသဖို႔ရန္ျဖစ္
ေနသည္ကိုနားလည္သြားပါသည္။ ေသေၾကာင္းသည္ကံပါ ကံကိုေသဖို႔အေၾကာင္းျဖစ္သည္ကိုမသိျခင္းသည္အ၀ိဇၨာ၊ ကံကိုေသ
ေၾကာင္းသိလွ်င္ ၀ိဇၨာျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္၊ ေသေနရျခင္းသည္ ကံကိုေသေၾကာင္းမသိျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္၊ တရားကိုမသိဆိုျခင္း
သည္ ဤအေၾကာင္းျခင္းအရာတို႔ကိုေျပာျခင္းပါ။ ကံကိုေသေၾကာင္းမသိဘဲ ခ်မ္းသာေၾကာင္းသိလာမႈသည္ အသက္ငါးဆယ္ရွိပါၿပီ
ကံသည္ခ်မ္းသာေၾကာင္း အသက္ခုနစ္ဆယ္ရွစ္ဆယ္ရွိပါၿပီ ကံသည္ခ်မ္းသာေၾကာင္းသိလာသည္။ ကံသည္ခ်မ္းသာေၾကာင္းျဖစ္လွ်င္
သခၤါရပစၥယာ ၀ိညာဏံဆက္ျပပါသည္၊ ေရွ႕ကိုဆက္ၿပီးသြားလွ်င္ ဇရာမရဏသို႔ေရာက္သြားပါသည္၊ ဇရာမရဏသို႔ေရာက္လွ်င္ ကံ
သည္ေသေၾကာာင္းျဖစ္ပါသည္၊ ေသရသည္ကို ခ်မ္းသာလို႔မဆိုႏိုင္ပါ မရဏမၸိ ဒုကၡသစၥံေဟာထားပါသည္။ ကံကိုခ်မ္းသာေၾကာင္းအ
သိသည္ အသိမွန္မဟုတ္အသိမွားျဖစ္သည္ အသိမွားကိုအ၀ိဇၨာေခၚပါသည္၊ စာအကၡရာအ၀ိဇၨာကိုေျပာသည္မဟုတ္ပါ ကံကိုခ်မ္း
သာေၾကာင္းသိေနေသာအသိမွားကိုေျပာျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ကံကိုခ်မ္းသာေၾကင္းသိေနမႈသည္ ပညာမဟုတ္ပညာကန္းေနပါသည္ အ
၀ိဇၨာပါ ပညာေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနပါသည္၊ ကေလးစကားႏွင့္ေျပာလွ်င္ မ်က္ေစ့တြင္လူငယ္ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ေနပါၿပီ မ်က္ေစ့လူငယ္ေျပာင္း
ျပန္ျဖစ္ေနလွ်င္ မိဘသည္လည္းတည့္ေပးဖို႔မတတ္ပါ ဘိုးဘြားဘီဘင္လည္းတည့္ေပးဖို႔မတတ္ပါ။ ဘုရားမပြင့္မီ ဆရာသမားေျမာက္
မ်ားစြာႏွင့္ေတြ႔ပါသည္ ဘုရားေလာင္းသူေတာ္ေကာင္းႏွင့္လည္းေတြ႔ပါသည္ ေတြ႔ပင္ေတြ႔ျခားေသာ္လည္း ထိုပုဂၢိဳလ္တို႔သည္ ကံသည္
ေသေၾကာင္းေျပာဖို႔မတတ္ပါ ခ်မ္းသာေၾကာင္းသာေျပာတတ္ပါသည္။
ပံုစံတစ္ခုကိုထုပ္ျပပါမယ္- ငါ႐ို႕ဘုရာေလာင္းသည္ သမိုင္းမွာမွတ္တမ္းတင္ေလာက္ေအာင္ မဟာေဂါ၀ိႏၵပညာရွိႀကီးတစ္
ေယာက္ျဖစ္ခဲ့သည္၊ ခုနစ္ျပည္ေထာင္စုအတြင္း၌ လူႏွင့္တကြခုနစ္ျပည္မင္းတို႔သည္ ပညာရွိသတ္မွတ္လိုက္ၾကသည္။ မဟာေဂါ၀ိႏၵ
ပညာရွိ၏အဆံုးအမကိုမင္းႏွင့္တကြ ခုနစ္ျပည္ေထာင္စုသားတို႔သည္ ခံယူၾကသည္၊ ပညာရွိ၏အဆံုးအမကိုယူ၍ေသေသာအခါ အ
ဆံုးအမကိုအျပည့္အစံုရေသာသူတို႔သည္ ျဗဟၼာျပည္၌ျဖစ္သည္၊ ထိုေခတ္ထိုအခါစကားႏွင့္ေျပာလွ်င္ ထိပ္တန္းေနရာကိုေရာက္ၿပီး
ခ်မ္းသာကိုရသည္ေျပာပါလိမ့္မယ္ ယခုစကားႏွင့္ေျပာလွ်င္ အေသကိုရျခင္းပါ၊ ဘုရားေလာင္း၏အဆံုးအမကို အျပည့္အစံုရေသာပု
ဂၢိဳလ္သည္ ျဗဟၼာဘ၀ႏွင့္ေသရပါသည္ အေသကမလြတ္ပါ။ မဟာေဂါ၀ိႏၵပညာရွိႀကီး၏အဆံုးအမကို အျပည့္အစံုမရေသာပုဂၢိဳလ္
သည္ နတ္ဘ၀ကိုေရာက္ၿပီး နတ္ဘ၀အျဖစ္ႏွင့္ေသရပါသည္။ ပဥၥသိခနတ္သားသည္လာေရာက္ၿပီး ျမတ္စြာဘုရားအား အရွင္ဘုရား
ေရွ႕ေခတ္၌ မဟာေဂါ၀ိႏၵပညာရွိႀကီးတစ္ေယာက္ရွိခဲ့ပါသည္ ထိုပညာရွိႀကီး၏တရားကိုနာရေသာပုဂၢိဳလ္သည္ ေသေသာအခါ အ
ျပည့္အစံုရေသာပုဂၢိဳလ္သည္ ျဗဟၼာျပည္ကိုေရာက္ၾကပါသည္၊ အျပည့္အစံုကိုမရေသာပုဂၢိဳလ္သည္ နတ္ျပည္ေျခာက္ထပ္၌ျဖစ္ၾကပါ
သည္ အယုတ္ဆံုးဘုရား ေအာက္ဆံုးရေသာပုဂၢိဳလ္သည္ ဂႏၶဗၺနတ္ျဖစ္ပါသည္၊ ဂႏၶဗၺနတ္သည္ ကေခ်သည္နတ္ျဖစ္သည္။ အရွင္ဘု
ရားသည္ ထိုအေၾကာင္းအရာကိုသတိရပါသလား ပဥၥသိခနတ္လာေလွ်ာက္ပါသည္။ ျမတ္စြာဘုရားက မဟာေဂါ၀ႏၵသည္ တျခားပု
ဂၢိဳလ္မဟုတ္ငါဘုရားျဖစ္သည္၊ ပဥၥသိခ ငါမဟာေဂါ၀ိႏၵပညာရွိျဖစ္ေသာအခါ ငါ၏အဆံုးအမကို အျပည့္အစံုရေသာပုဂၢိဳလ္သည္ ျဗဟၼာ
ျပည္ကိုေရာက္သည္ အဆံုးအမအျပည့္အစံုမရေသာပုဂၢိဳလ္သည္ နတ္ျပည္ကိုေရာက္သည္၊ ထိုအခါ အဆံုးအမအျပည့္အစံုရေသာ
ပုဂၢိဳလ္သည္ နိဗၺာန္ကိုမရဘုရားဆံုးျဖတ္ခ်က္ျပဳပါသည္ န နိဗၺိဒါယ န ၀ိရာဂါယ န နိေရာဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သ
ေမၻာဒါယ န နိဗၺာနာယ သံ၀တၱတိ ေနာက္ဆံုး န နိဗၺာနာယစကားကိုနားေထာင္ၾကည့္ေသာ္ နိဗၺာန္ကိုရျခင္းမပါ၊ မဟာေဂါ၀ိႏၵပညာရွိ
ဘ၀ႏွင့္ နိဗၺာန္ကိုငါသည္မသိခဲ့ ယာ၀ေဒ၀ ျဗဟၼေလာကူပပတၱိယာ မွတ္ခ်က္ေပးပါသည္၊ မဟာေဂါ၀ိႏၵပညာရွင္ျဖစ္ေသာအခါ ငါ၏
အဆံုးအမသည္ ျဗဟၼာျပည္သို႔ေရာက္သည္မွာလမ္းဆံုသည္၊ ျဗဟၼာျပည္သို႔ေရာက္သည္မွာလမ္းဆံုးလွ်င္ ေသဖို႔ရန္ျဖစ္သည္။ သာ
သနာပအခါ၌ ဘုရားေလာင္းပညာရွိ၏အဆံုးအမကိုရျငားေသာ္လည္း အေသကိုဘဲရပါသည္၊ ျမတ္စြာဘုရားဆက္ၿပီးမိန္႔ၾကားသည္
ယခုငါဘုရားျဖစ္ေနေသာအခါ ငါ၏အဆံုးအမကို အျပည့္အစံုရေသာပဂၢိဳလ္သည္ ရဟႏၲာျဖစ္သည္၊ အျပည့္အစံုမရေသာပုဂၢိဳလ္သည္
အနာဂါမ္ သကဒါဂါမ္ ေသတာပန္ျဖစ္သည္။ ေအာက္ထိုက္ဆံုးေသာတာပန္ျဖစ္ေသာ္လည္း ဤတရားသည္ နိဗၺိဒါယ ၀ိရာဂါယ နိ
ေရာဓာယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သေမၻာဒါယ နိဗၺာနာယ သံ၀တၱတိ နိဗၺာန္ကိုေရာက္ေသာတရားျဖစ္သည္၊ ရဟႏၲာျဖစ္လွ်င္ နိဗၺာ
န္ကိုေရာက္သည္ ေသာတာပန္ျဖစ္လွ်င္လည္း နိဗၺာန္ကိုေရာက္ပါသည္။ ယခုငါဘုရားျဖစ္ေသာအခါေဟာေသာတရားသည္ နိဗၺာန္ကို
ေရာက္သည္၊ ငါဘုရားမျဖစ္မီ ႏိုင္ငံအသီးသီးမွ ပညာရွင္ႀကီးေျမွာက္ထားေသာ္လည္း နိဗၺာန္ကိုေရာက္ေသာတရားကိုမေဟာႏိုင္ခဲ့ပါ
သခ်ႋ ဳင္းကုန္းကိုေရာက္ေသာတရားမွာသာလမ္းဆံုးသည္။
နိဗၺာန္လမ္းတရားသည္ ဘုရားပြင့္မွသာရွိပါသည္ ဘုရားမပြင့္လွ်င္မရွိပါ၊ မရွိျခင္းအေၾကာင္းသည္ ပညာမရွိမသိတတ္၍ျဖစ္သည္
မသိမႈသည္အ၀ိဇၨာပါ၊ အ၀ိဇၨာရွိလွ်င္ ေသသည္ေနရာကိုေရာက္သည္။ ျဗဟၼာျပည္ေရာက္မႈသည္လည္း အ၀ိဇၨာသတၱိ၊ အ၀ိဇၨာသည္ ပ
ညာကန္းမႈကိုေခၚသည္၊ ငါ႐ို႕ကသူမ်ားစိတ္ကိုသိေနေသာပုဂၢိဳလ္ကို ပညာရွင္ႀကီးဆိုၿပီးအထင္ႀကီးသည္ တရားကိုနားမလည္ေသာအ
ခါ အထင္ႀကီးမႈသည္ျဖစ္လာသည္ အာသ၀ကုန္ေနေသာပုဂၢိဳလ္ကိုမွ ရဟႏၲာေခၚပါသည္ အ၀ိဇၨာသည္ အာသ၀ျဖစ္သည္။ အ၀ိဇၨာ တ
ဏွာ ဥပါဒါန္ကုန္ေနမွ ရဟႏၲပါ၊ အာသ၀တရားေလးပါးရွိပါသည္ ကာမာသ၀ ဘာ၀ါသ၀ ဒိ႒ာသ၀ အ၀ိဇၨာသ၀ေလးပါးပါ။ ကာမာသ
၀ ဘာ၀ါသ၀သည္ တဏွာ၊ ဒိ႒ာသ၀သည္ ဒိ႒ိ ဥပါဒါန္၊ အ၀ိဇၨာသ၀သည္ အ၀ိဇၨာ၊ အ၀ိဇၨာ တဏွာ ဥပါဒါန္ကုန္ေနရပါမယ္၊ ကုန္ေန
သည္၏အဓိပၸါယ္သည္ တဏွာေလာဘမရွိလွ်င္ အေလာဘျဖစ္သြားသည္ အ၀ိဇၨာမရွိလွ်င္ ၀ိဇၨာျဖစ္သြားသည္ အယူမွားအျမင္မွားမႈမ
ရွိလွ်င္ အယူမွန္အျမင္မွန္ျဖစ္သြားသည္၊ အယူမွားမႈသည္ကုန္သြားသည္ အသူ႔ေၾကာင့္လည္း အျမင္မွန္၍ျဖစ္သည္။ တကယ္တရား
ဆိုသည္က အာသ၀ကုန္ေနရသည္ အသ၀ကုန္ရန္အတြက္က်င့္စဥ္သည္ မဂၢင္ရွစ္ပါးျဖစ္ပါသည္။
အ၀ိဇၹာကေနၿပီးဇာတိထိ တစ္ဆယ့္တစ္ပါးေသာအေၾကာင္းေၾကာင့္ ေသေနရသည္ကိုသိပါၿပီ၊ ဤအေသသည္ ခႏၶာေၾကာင့္ျဖစ္
သည္ ခႏၶာရွိသည္ျဖစ္၍ေသရသည္ကို အေလာင္းေတာ္ႀကီးသည္ သိျမင္သြားသည္။ အေလာင္းေတာ္ႀကီးသည္ အိုနာေသမွလြတ္
ေအာင္ရွာေသာအခါ ခႏၶာမရွိလွ်င္ အေသသည္မရွိသိျမင္ေလသည္၊ ပထမ ခႏၶာရွိလွ်င္ အေသသည္ရွိသည္ အေသမွလြတ္ေအာင္ရွာ
ေသာအခါ ခႏၶာမရွိလွ်င္ အေသသည္မရွိ၊ ဒုတိယ ခႏၶာမရွိလွ်င္ အေသသည္မရွိကို အေတြးႏွင့္သိထားပါၿပီ၊ ဤခႏၶာမရွိေအာင္ မရွိပံုမ
ရွိနည္းကိုၾကည့္ပါသည္။ ခႏၶာသည္ငါးပါးရွိသည္ ႐ူပကၡႏၶာ ေ၀ဒနကၡႏၶာ သညကၡႏၶာ သခၤါရကၡႏၶာ ၀ိညာဏကၡႏၶာ၊ က်ဥ္းခ်ံဳးလိုက္လွ်င္
႐ုပ္ခႏၶာတစ္ပါး ေ၀ဒနကၡႏၶာ သညကၡႏၶာ သခၤါရကၡႏၶာ ၀ိညာဏကၡႏၶာတို႔သည္ နာမ္ခႏၶာျဖစ္သည္ ႐ုပ္ႏွင့္နာမ္။ ယခု ခႏၶာရွိလွ်င္ အ
ေသသည္ရွိသည္ ခႏၶာမရွိလွ်င္ အေသသည္မရွိျမင္ထားသည္၊ အေသမွလြတ္လို၍ ခႏၶာမရွိေအာင္အလုပ္လုပ္ေသာအခါ ထြက္ေလ
၀င္ေလႏွာသီး၀မွာထိေနသည္ကို ေနာက္ကသိစိတ္ႏွင့္ၾကည့္ေနသည္၊ သိစိတ္သည္ ၀ိညာဏကၡႏၶာနာမ္တရား၊ ထိေနေသာႏွာေခါင္း
၀ႏွင့္ေလသည္ ႐ူပကၡႏၶာ႐ုပ္တရား၊ ထိုအခါ ႐ုပ္ႏွင့္နာမ္ေပၚေနပါသည္။ ထိမႈသည္ နဂိုမူလ၌မရွိပါသူသည္ျဖစ္ေပၚေနေသာတရားျဖစ္
သည္၊ ထိမႈကို သတိကပ္လို႔သတိကပ္လို႔ၾကည့္ဖန္မ်ားလွ်င္ ထိတိုင္းထိတိုင္းသိေနသည္၊ ထိတိုင္းသတိႏွင့္သိေနေသအခါ ထိမႈသည္
အျမဲတန္းထိေနသကဲသို႔ျမင္ပါလိမ့္မယ္၊ စူးစူးစိုက္စိုက္ၾကည့္ဖန္မ်ားလာေသာအခါ ဉာဏ္ေပၚလာပါသည္။ ထိုထိမႈသည္ရွိေနသည္မ
ဟုတ္ ထိၿပီးလွ်င္ ျဖတ္ဆိုေပ်ာက္သြားသည္၊ ၾကည့္ဖန္မ်ားလာေသာအခါဉာဏ္ေပၚလာသည္ ထြက္ေလ၀င္ေလထိမႈသည္ ျဖတ္ဆို ပ်ာက္သြားမႈကို ထိုဉာဏ္ကျမင္ပါသည္။ ပထမ၌ထိမႈသည္ ရွိေနသည္ခ်ည္းျမင္ေနသည္ ထိုျမင္ျခင္းသည္ ဤ႐ုပ္ခႏၶာရွိေနသည္ျမင္ မႈျဖစ္သည္ ၾကည့္ဖန္မ်ားလာေသာအခါမရွိပါ သူကျဖစ္ၿပီးလွ်င္ ေပ်ာက္သြားသည္ကိုျမင္ပါသည္။
႐ုပ္နာမ္ခႏၶာသည္နဂို၌မရွိ ျဖစ္လာသည္ ျဖစ္လာၿပီးလွ်င္ေပ်ာက္သြားသည္ ထိုအရာကို ကိုယ္ကိုတိုင္မျမင္ေသာအခါ မိခင္ေမြး
ေသာခႏၶာသည္ ယခုထိရွိေနသည္ငါ႐ို႕ကထင္ေနသည္။ စိတ္သည္လည္း ယခုထိရွိေနသည္ ရွိေနသည္မဟုတ္ပါ ျဖစ္ၿပီးပ်က္ေနပါ
သည္။ သူမ်ားသင္ေသာအခါ ျဖစ္ပ်က္ကိုၾကည့္ပါသင္လို႔သိထားသည္ ကိုယ္ကိုတိုင္ျမင္ေနေသာအခါ ထိုျမင္ျခင္းသည္ သူမ်ားသင္လို႔
ျမင္သည္မဟုတ္ ကိုယ္ကိုတိုင္ျမင္သည္၊ ရွိေနသည္မဟုတ္ ျဖစ္ပ်က္ေနသည္ ျဖစ္ပ်က္ေနသည္ကိုျမင္လွ်င္ ရွိေနေသာအယူအဆ
သည္ ေပ်ာက္သြားသည္။
အျမင္ခံကျဖစ္ပ်က္ဒုကၡ သိဉာဏ္ကမဂ္ မဂ္၀င္ေနပါၿပီ မဂ္သည္မဂၢသစၥာျဖစ္သည္၊ မဂ္၀င္ေနလွ်င္ မရွိမႈကိုခင္ေသာတဏွာမလာ
မာနလည္းမလာပါ ရွိေနသည္ျမဲေနသည္ယူေသာဒိ႒ိလည္းမလာပါ။ ဒိ႒ိသည္ ပထမေပ်ာက္ရပါသည္ ဒိ႒ိကိေလသာေပ်ာက္ေနပါၿပီ။
ဤခႏၶာသည္ ျဖစ္ပ်က္ဒုကၡျမဲေနၿပီး ျဖစ္ၿပီးပ်က္သြားသည္ဥပၸါဒါ၀ယ သိသည္ဉာဏ္ကမဂၢ၊ ဤခႏၶာမရွိလွ်င္ ဇာတိနိေရာဓာ ဇရာမရဏ
နိေရာေဓာ ေနာက္ဇရာမရဏမလာပါ။ ခႏၶာမရွိေအာင္ဉာဏ္ကျမင္ေနရပါမယ္ ၾကည့္ဖန္ၾကည့္ဖန္မ်ားလာလွ်င္ ဉာဏ္ရင့္လာၿပီး ခႏၶာ
လံုး၀မရွိသည္ကိုျမင္ပါမယ္၊ ထို႔ေၾကာင့္ ပထမျဖစ္ပ်က္ျမင္ ဒုတိယျဖစ္ပ်က္မုန္း ေနာက္ျဖစ္ပ်က္ဆံုးသည္၊ ဤခႏၶာလံုး၀မရွိမႈကို ကိုယ္
ကိုတိုင္ျမင္ေနသည္ ခႏၶာလံုး၀မရွိမႈကိုျမင္ေနလွ်င္ ခႏၶာလံုး၀မရွိသည္ကနိေရာဓ သိေနသည္ဉာဏ္ကမဂၢ။ ျမင္ေနေသာဉာဏ္သည္
ျဖစ္ပ်က္မရွိသည္ကိုျမင္ေနရသည္ ျဖစ္ပ်က္မရွိမႈကိုျမင္ေအာင္အတြက္ ျဖစ္ပ်က္အျမင္မွစရပါသည္၊ ျဖစ္ပ်က္ကိုျမင္ေသာဉာဏ္သည္
၀ိပသနာဉာဏ္ ျဖစ္ပ်က္မရွိမႈကိုျမင္ေသာဉာဏ္သည္ အရိယာမဂ္ဉာဏ္ျဖစ္ပါသည္။
ခုနားကဘုန္းႀကီးေျပာခဲ့ပါၿပီ ငါဘုရား၏အဆံုးအမကို အညံ့စားဆံုးရေသာပုဂၢိဳလ္သည္ ေသာတာပန္ျဖစ္သည္ အျပည့္အစံုရ
ေသာပုဂၢိဳလ္သည္ ရဟႏၲာျဖစ္သည္။ ေသာတာပန္ျဖစ္ၿပီးမွ သကဒါဂါမ္ျဖစ္သည္၊ သကဒါဂါမ္ျဖစ္ၿပီးမွ အနာဂါမ္ျဖစ္သည္၊ အနာဂါမ္
ျဖစ္ၿပီးမွ ရဟႏၲာျဖစ္သည္ ဤဉာဏ္ႏွင့္တဆင့္တဆင့္တက္သြားပါသည္။ ထိုဉာဏ္ကို ကိုယ္ကမသင္ယူလို႔မရပါ သင္ယူရပါသည္၊ ထို႔ေၾကာင့္ တရားအားထုတ္ျခင္းသည္ ျဖစ္ပ်က္ကိုျမင္ရပါမယ္၊ ယင္းကိုတရားစခန္းတို႔၌သင္ေပးပါသည္- ယံုၾကည္က်န္းမာ၊ စိတ္
ေျပာင့္စြာနဲ႔၊ လြန္စြာအားထုတ္၊ နာမ္ႏွင့္႐ုပ္ကို၊ ျဖစ္ခ်ဳပ္သိျမင္၊ ဤငါးအင္ မွန္ပင္မဂ္ရေၾကာင့္။ မဂ္သည္လမ္းပါ မေသရာနိဗၺာန္ကိုသြား
ေသာလမ္းျဖစ္သည္၊ ဤအဂၤါငါးပါးသို႔မ၀င္လွ်င္ တရားအားထုတ္ေသာအထဲသို႔မေရာက္ပါ၊ နာမ္ႏွင့္႐ုပ္ျဖစ္သည္ခ်ဳပ္သည္ကိုျမင္ေနရ
သည္ ဤေထာင့္ကိုေရာက္မွ နိဗၺာန္တံခါးပြင့္ပါသည္။ ခုနားကဇာတိပစၥယာ ဇရာမရဏံမွာ ဒုကၡသစၥာ သမုဒယသစၥာ နိေရာဓသစၥာ
တို႔ကိုသိမႈပါသြားပါၿပီ ေနာက္ကသိသည္ဉာဏ္က မဂၢသစၥာ သစၥာေလးပါးျဖစ္ပါသည္။ သစၥာေလးပါးကိုမသိ၍ သံသရာ၌လည္ေနရ
ပါသည္ သစၥေလးပါးကိုသိလွ်င္ သံသရာမွလြတ္ေျမာက္ၿပီး ၿငိမ္းသြားပါလိမ့္မယ္၊ လြတ္ေျမာက္ရန္အတြက္ ကိုယ္ကိုတိုင္သင္ယူၿပီး ကိုယ္ကိုတိုင္အလုပ္လုပ္ရပါသည္။ ယခုအခ်ိန္ေစ့သည္ျဖစ္၍ တရားထိုင္ၾကရေအာင္။
